Manisa'da üzüm hasadı bitti, dinlenen bağlarda budama başladı. Gölmarmara Ziraat Odası, kışbudamasıyla ilgili üreticilere önemli uyarılarda bulundu. Budamanın yaprakların tamamen döküldüğü,yıllık sürgünlerin tamamının kahverengileştiği ve odunlaştığı dönemden gözlerin uyanmasına 15 günkalana kadar olan dinlenme (uyku) döneminde yapılması gerekiyor. Erken budanan asmada gözlererken uyanır. Bu gözler özellikle Nisan ayı başlarındaki ilkbahar geç donlarından daha fazla zarargörürler. Böyle bölgelerde soğuk zararını en aza indirmek için budamayı mümkün olduğu kadar geçyapmak gerekir. Ölükol, kav gibi mantari hastalıklar yağmurla nemle yayılırlar. Hastalık etmenlerininbudamada açılan yaralardan 2 ay süreyle içeri girme tehlikeleri vardır. Budamayı ehil kişileryapmalıdır. Asmalar çeşidin gerektirdiği şekilde budanmalıdır. Asmalara gereğinden fazla ürün yüküverilmemelidir. Budama zamanına dikkat edilmelidir. Budamada bırakılacak ürün çubukları verimliçubuklardan seçilmelidir.
Türkiye'nin en önemli üzüm üretim merkezlerinden biri olan Manisa'da bağlarda kış budamasıbaşladı. Gölmarmara Ziraat Odası sosyal medya hesabından bağcılıkta kış budaması ile ilgiliaçıklamada bulunarak, üreticileri uyardı. Yapılan açıklamada, Asma sert budanması gereken önemlikültür bitkilerimizden birisidir. Bir yıl evvel oluşmuş ve odunlaşmış bulunan yıllık sürgünlerin yüzde85-inin yaprak dökümünden yeniden uyanmasına kadar geçen dönem içerisinde kesilip çıkarılmasıişlemine budama denir. Budama hangi amaçlarla yapılır? Asmaya uygun şekil verilerek korunması,ürün çubuklarının dengeli bir şekilde dağıtılması, uzun yıllar kapasitesiyle orantılı bir şekilde ürünoluşturmasının sağlanması, toprak işleme, sulama, ilaçlama, hasat vb. kültürel işlemlerininkolaylaştırılması, yeşil budama, salkım seyreltme işçiliği ve benzeri işçilik maliyetlerinin azaltılması"denildi.ÖLÜKOL KAV GİBİ MANTARİ HASTALIKLAR YAĞMURLA NEMLE YAYILIRLARBudamanın yaprakların tamamen döküldüğü, yıllık sürgünlerin tamamının kahverengileştiği veodunlaştığı dönemden gözlerin uyanmasına 15 gün kalana kadar olan dinlenme (uyku) dönemindeyapılması gerektiği ifade edilen açıklamada, Erken budanan asmada gözler erken uyanır. Bu gözlerözellikle Nisan ayı başlarındaki ilkbahar geç donlarından daha fazla zarar görürler. Böyle bölgelerdesoğuk zararını en aza indirmek için budamayı mümkün olduğu kadar geç yapmak gerekir. Ölükol, kavgibi mantari hastalıklar yağmurla nemle yayılırlar. Hastalık etmenlerinin budamada açılan yaralardan2 ay süreyle içeri girme tehlikeleri vardır. Erken budama ile bu risk artacağından budamayıgeciktirmek gerekir. İlkbahar geç donlarından etkilenmeyen erkenci sofralık üzüm yetiştiriciliğininyaygın yapıldığı güney bölgelerimizde ise bağların budanması erken uyanması ve hasadın erkenealınabilmesi bakımından tavsiye edilir. Asma hasattan sonra da canlılığını devam ettirir ve kışıgeçirmek için gerekli besinleri biriktirmeye devam eder. Erken budama ile yeterli besin biriktiremeyensürgünler pişkinleşemez, soğuktan ve hastalıklardan daha fazla etkilenir. Dolayısıyla hasatlayaprakların tamamen döküldüğü dönem arasındaki erken budama zararlıdır" denildi.BUDAMADA ÇUBUK MİKTARI ÖNEMLİ
Budama yapılırken asmada bırakılacak çubuk miktarının belirlenmesinde en iyi ölçü, asmanın birönceki yılda gösterdiği gelişmenin gözlenmesidir. Yapılan gözlemde çubuklar çeşide özgü kalınlığaulaşarak normal düzeyde gelişme göstermiş ise bir önceki yılın sayısına yakın çubuk ve göz bırakılmasıgerekmektedir. Asmada bulunan çubukların fazla sayıda, normalden daha kalın, kuvvetli, uzun ve aşırıgelişme göstermesi yanında fazla sayıda obur sürgünleri de görülüyor ise bu durumda çubuk ve gözsayısı arttırılmalıdır. Çubuklar az sayıda, cılız ve zayıf gelişerek iyi olgunlaşamadığında ise önceki yıldaasmanın kapasitesinin üzerinde yüklendiğinin işareti olup bu koşullarda asma daha sert budanarakçubuk ve göz sayısı azaltılmalıdır. 2-3 göz üzerinden gerçekleştirilen kısa budamada ise daimagövdeye yakın olan sürgünler ürün çubuğu olarak tercih edilmekle birlikte bazen daha uzaktaolmasına rağmen sağlıklı, iyi pişkinleşmiş, dik gelişen sürgünler de tercih edilebilir. Yine kısa budanançeşitlerde asmanın kaldırabileceği düşünülerek 5-7 göz bırakılıp ürün yükünün artırılması yolunagidilebilir. Asmanın ürün miktarı ile sürgün gelişmesi arasında ters bir ilişki mevcuttur. Özellikleasmaya kapasitesinin üzerinde yükleme yapıldığında sürgün gelişmesi zayıflayarak, ürünün kalitesidüşmekte ve üzümlerin olgunlaşması da gecikiyor.BUDAMA ŞEKİLLERİ1.Baş Budamaları: Budama ünitelerindeki yıllık sürgünlerin bir göz üzerinden budanması işlemidir.Amerikan asma anaçları ile soğuk yörelerde zayıf gelişen omcalarda uygulanır. Bu işleme kabaklamada denilmektedir. 2.Kısa Budamalar: İki yaşlı dalın üzerinde bulunan bir yaşlı sürgün üzerinde 2-3 gözbırakacak şekilde yapılan budamalardır. Kısa budamalar genel olarak, dip gözleri verimli çeşitlerde,zayıf gelişen ancak genetik vasıf olarak iri salkım yapan çeşitlerde ve omcada kuvvetli sürgünleroluşturmak veya omcayı yeniden şekillendirmek amacıyla yapılan gençleştirme budamalarında tercihedilir. 3.Uzun Budamalar: Bu budama dip gözleri az verimli kuvvetli gelişen çeşitlerdeuygulanmaktadır. Bazı yörelerde Goble ve bazı terbiye şekillerinde uzun budama kullanılır. Çubuküzerinde 5-7 göz bırakılır. 4.Karışık Budamalar: Hem uzun (8 ve daha fazla), hem de kısa (2-3) gözlüçubukların kullanıldığı budama şeklidir. Kısa bırakılan sürgüne yedek (ırgat), uzun bırakılan ürünçubuğuna bayrak denir. Budamada bırakılan kısa çubuklar ertesi yılın yedek ve ürün çubuklarınıoluştururlar. İyi sürgün vermiş kısa çubukta gövdeye yakın olan sürgün yeniden ırgat, uçtaki sürgünbayrak olarak bırakılır. Bu budama şekli kuvvetli gelişen verimli fakat dip gözleri genellikle verimsizçeşitlerde (özellikle Sultani Çekirdeksiz) uygulanır. Her uzun çubuğa bir kısa çubuk bırakmak idealidir.Verim çağındaki asmalarda ırgat bırakmayı ihmal etmemeli en azından 2 uzun çubuğa bir kısa çubukbırakılmalıdır.BUDAMAYI BİLENLER YAPMALIBudamayı ehil kişiler yapmalıdır. Asmalar çeşidin gerektirdiği şekilde budanmalıdır. Asmalaragereğinden fazla ürün yükü verilmemelidir. Budama zamanına dikkat edilmelidir. Budamadabırakılacak ürün çubukları verimli çubuklardan seçilmelidir. Bırakılacak ürün çubukları sağlıklı ve pişkinolmalıdır. Çok kalın ve ya çok ince çubuklar ile boğum araları çok dar ve ya çok geniş olan çubuklarürün çubuğu olarak bırakılmamalıdır. Ürün çubukları destek sistemi üzerinde dengeli bir şekildebağlanmalı, çubuklar tellere bağlanırken mümkün olduğunca üst üste ve sık sarılmamalıdır. Çubuklarmümkün olduğunca en alt tele bağlanmalı, tele paralel kısım mümkün olduğunca uzun olmalıdır.Sultani çekirdeksiz budamasında mümkünse her bayrağa bir yedek (ırgat) bırakılmalı, olmazsa enazından 2 bayrağa 1 yedek bırakılmalıdır. Yedekler güneş gören iyi havalanan gövdeye yakınbölgelerde bırakılmalıdır. 2 veya daha fazla yaşlı karakolların gövde teli hizasından kaçmasına izin
verilmemelidir. Budama yapılan asmada açılan yaralar nem girmemesi için ahşap koruyucu, aşımacunu vs. ile kapatılmalıdır. Budamadan sonra asmalara tepeden tırnağa yüzde 4 lük bordobulamacı uygulanmalıdır. Sürgün ucu göze en az 1 cm uzaktan gözün ter tarafına meyilli şekildekesilmelidir. Budama artıkları mutlaka bağın arasından uzaklaştırılmalı ve imha edilmelidir. CÜNEYTHASÇELİK