Manisa İl Sağlık Müdürlüğü Diyetisyeni Burcu Bayraktar Yücefaydalı Kurban Bayramı’nda beslenmenin önemine dikkat çekerek sadece et ile beslenmenin sağlıklı bir yöntem olmadığına ve dengeli beslenmenin önemine vurgu yaptı. Diyetisyen Yücefaydalı yaptığı açıklamalara şu şekilde devam etti;
Kurban Bayramı sofralarında et yemeği en çok tüketilen yemektir. Bununla birlikte Kurban Bayramı’nda da; sağlıklı beslenmenin temel prensiplerine, yiyecek seçimine, porsiyon kontrolüne ve besin gruplarının dengeli dağılımına her zaman özen gösterilmelidir. Bu özel günlerde tek çeşit besinlere ağırlık vermek yerine öğünlerde beş besin grubundan besinlerin tüketilmesi sağlıklı ve dengeli seçimler için gereklidir.
Bu besin grupları;
- Süt ve süt ürünleri grubu
- Et-yumurta-kuru baklagiller (nohut, mercimek, fasulye) ile yağlı tohumlar (ceviz, fındık, badem) grubu
- Sebzeler grubu
- Meyveler grubu
- Ekmek ve tahıllar (makarna, pirinç) grubudur.
Bayram süresince dikkat edilmesi gereken hususlar;
- Bayram sabahı kurban kesme telaşı olanlar kahvaltı öğününü atlayabilmektedir. Mümkün olduğunca kahvaltı yapılmalıdır.
- Bayram günü kesilen hayvan eti, bekletilmeksizin birkaç saat içinde pişirilerek tüketilebilmektedir. Ancak yeni kesilmiş hayvanların etlerindeki sertlik hem pişirmede hem de sindirimde zorluk yaratır. Midede şişkinlik, hazımsızlık gibi sıkıntılara neden olur. Özellikle mide rahatsızlıkları çeken bireyler, eti 24 saat uygun bekleme koşullarında dinlendirdikten sonra tüketmelidir.
- Etler, C ve E grubu vitaminleri ile kalsiyumdan fakirdir. Bu nedenle etlerin mutlaka sebzelerle birlikte pişirilmesi veya etlerin yanında C vitamininden zengin sebze/salata/meyve/taze sıkılmış meyve sularının tüketilmesi oldukça önemlidir. Bu yöntem hem besin çeşitliliğinin sağlanmasını sağlar hem de sebzelerde bulunan C vitamini demirin emilimini arttırır.
- Etin hazırlanmasında; haşlama, ızgara, fırında pişirme gibi yöntemler kullanılmalı, çok yüksek ısıda, uzun süre pişirme ve kızartmadan mümkün oldukça kaçınılmalıdır. Et ilave edilen yemeklere yağ eklenmemelidir. Izgara yapımında; etle ateş arasındaki uzaklık eti yakmayacak, kömürleşme olmayacak şekilde ayarlanması kanser yapıcı maddelerin oluşumunu önler. Etlerin tek başına değil de sebzelerle birlikte pişirilmesi veya tüketilmesi, besin çeşitliliğinin sağlanması açısından sağlıklı bir yöntemdir.
- Bayram sofralarımızı süsleyen Kurban Bayramının geleneksel yemeği haline gelen kavurmanın içine ilave tereyağı veya kuyruk/iç yağı eklemeden, kendi suyunda, kısık ateşte pişirme sağlıklı bir yöntem olarak yapılabilir. Yağlı etlerin doymuş yağ ve kolesterol içerikleri yüksektir. Görünür yağlar ayrılsa dahi kırmızı etin ortalama yağ içeriği %20’dir.
- Genel olarak sakatat tüketimi de Kurban Bayramı’nda artmaktadır. Kolesterol yüksekliği olanlar ile kalp-damar hastalığı riski taşıyan kişiler sakatat tüketiminden kaçınmalıdır.
- Sindirim sisteminin düzenli çalışması ve kabızlıktan korunmak için lif (posa) içeriği yüksek olan sebze, meyve ve kuru baklagiller tüketilmelidir. Yetişkin bireyler imkânlar dâhilinde günde en az 5 porsiyon sebze ve meyve tüketmelidirler.
- Etlerin yanında bulgur/esmer pirinç; ayran/yoğurt/cacık tüketilmesi tercih edilmelidir.
- Günde 8 su bardağı su içiniz şeklindeki öneri bazı bireyler için yetersiz, bazıları için ise fazla olabilir. Bununla birlikte iyi bir hedef olarak düşünülmelidir. Günlük su gereksinmesi: 35 mL x vücut ağırlığı (kg) şeklinde hesaplanabilir.
- Bayram sonralarında hastanelere başvurularda şeker seviyesinin yükseldiği gözlendiğinden bayram ziyaretlerinde ikram edilen tatlı, şeker, çikolata tüketimine de dikkat etmek gerekir. Bunların fazla tüketilmesi hipertansiyon, kalp ve damar hastalıkları ile diyabete zemin hazırlamakta ve diş sağlığını olumsuz etkilemektedir. Ziyaretlerde ikram edilen her tatlıyı kabul etmeyerek, aralarında en hafif olan sütlü ve meyveli tatlıları tercih etmek iyi bir seçim olacaktır.
- Kilo kontrolünü sağlamak ve Kurban Bayramı boyunca zorlanan sindirim sistemimizi rahatlatmak amacıyla günde en az 30 dakikalık yürüyüşler mutlaka düzenli olarak yapılmalıdır.
Ayrıca; kurban etine hava, hayvan kesen kişiler, kullanılan kaplar vs. yoluyla gerçekleşebilecek bulaşmayı önlemek amacıyla temiz bıçak ve malzemeler kullanılması, etlerin konulacağı kapların iyi yıkanmış olması, kurban kesen kişilerin ellerini iyice yıkaması önemlidir. Kurban Bayramında etin kesilmesi, parçalanması, dağıtılması ve saklanması gibi tüm aşamalarda hijyen kurallarına dikkat edilmelidir.
Etlerin kesim sonrasında hemen kapalı ortamlara alınarak soğutulması ve parçalama işleminden sonra en fazla +4 °C, +5 °C sıcaklıkta bekletilmesi gerekir. Hemen tüketilmeyecek etler soğukta bekletilmeli, derin dondurucuya alınmalı veya kavurma yapılarak muhafaza edilmelidir. Sakatat ile etlerin aynı ortamda bulundurulmaması ya da muhafaza edilmemesi gerekir.
Etler özellikle büyük porsiyonlar halinde değil birer yemeklik olacak şekilde uygun soğutucularda saklanmalıdır. Taze etler buzdolabında bir hafta bozulmadan tazeliğini muhafaza eder. Uygun büyüklüklerde ambalajlanıp buzlukta bir ay, şoklandıktan sonra -18 °C’de 6 ay saklanabilir. Etlerin daha uzun süre saklanması bozulmaya, besleyici değerinin azalmasına, lezzet ve aroma kaybına neden olur. Sakatatlar ise çok çabuk bozulduğu için kısa sürede tüketilmelidir.
Etleri dondurulduktan sonra dikkat edilmesi gereken diğer bir husus etlerin çözdürülmesidir. Etler potansiyel riskli besinlerdir ve dolayısıyla mikroorganizmaların üremesi için uygun ortam oluşturabilirler. Çözdürürken etlerimizi sıcak su içerisinde çözdürme ya da açıkta çözdürme gibi yöntemler sağlık açısından önerilen yöntemler değildir. Etler çözdürüleceği zaman oda sıcaklığında değil buzdolabının alt kısmında bekletilerek çözdürülmelidir. Çözdürülen etler ise hemen kullanılmalı, asla tekrar dondurulmamalıdır.
Bazı hastalıkların çiğ veya az pişmiş etlerin yenmesiyle bulaştığı düşünüldüğünde, etler kesinlikle çiğ veya az pişmiş olarak tüketilmemelidir. Etler pişirilirken sağlıklı pişirme yöntemleri tercih edilmelidir.
Yorumlar
Kalan Karakter: