Enerji dolu bir gündem

Dünya piyasalarında yukarı yönlü dalgalı seyir sürüyor. Artan risklere rağmen piyasalar bardağın dolu tarafını görmeye devam ediyor. ABD-Çin gerginliğinin Tuchydides tuzağına dönüşmeyeceği ve vaka sayısındaki artışın ekonomilerin kapanmasında yol açmayacağı beklentisi korunuyor.

Türkiye varliklari haftaya enerji dolu bir gündemle başlıyor . Cumhurbaşkanı Erdoğan’’ın Karadenizde tahmini 320 milyar metreküp doğalgaz bulunduğu açıklamasi sonrası kâr satışlarıyla haftayi kapattık. Reuters haberinde 800 milyar metreküp rezerv olabileceği vurgulandığı için resmi açıklama sonrası satış geldi. Piyasaların tepkisini boş verin,bugüne kadar enerji alanında elde ettiğimiz en büyük fırsat ile karşı karşıyayız. Emeği geçenleri kutlarız.

Türkiye yıllık 40 milyar dolar civarında enerji ithal ediyor. Bu tutarın yaklaşık 9 milyar dolarını doğalgaz ithalatı oluşturuyor.
Hacim olarak ifade edersek, Türkiyenin doğalgaz ithalatı 45 milyar metreküp büyüklüğünde. Yani bulunan rezerv ülkemizin 7 yıllık doğalgaz ihtiyacını karşılayacak.

Enerji bakanlığı 320 milyar metreküp rezervin sadece Sakarya sahasında tespit edilen miktar olduğunu söylüyor. Bölge çok daha yüksek potansiyele sahip olabilir.

Gelelim işin teknik tarafına. Derin suda yerin altından doğalgaz çıkarmak zor ve riskli bir süreç. Karadeniz zorlu bir coğrafya. Ilk bulgular cok olumlu olsa da belirsizlikler çok fazla. Yatırım aşamasına gelindiğinde konuştuğumuz rakam azalabilir de, artabilir de.

Geçmiş dönem örneklerine bakalım. Kıbrıs Rum Kesimi’nin ilk rezerv tahmini daha sonra üçte birine indi. Israil’in rezerv rakami iki katına cıktı. Umarız Türkiyenin rakamı azalmaz artar.

Tamamlanmış örneklere bakalım. Israil ve Mısır yatırımları 4 milyar dolar ve süre 4 yıl civarında. Karadeniz ’de derinlik dah fazla ve jeolojik olarak ilave zorluklar var. Bizde yatırım miktarı daha yüksek süre daha uzun olabilir. 2023 hedefi bu anlamda oldukça iddialı.

Sektörel etkilere bakalım. Türkiye geçmiş anlaşmaları nedeniyle dünyaya göre daha pahalı gaz kullanıyordu. Yeni arz beklentisi vadesi gelen anlaşmaların daha ucuz ve esnek koşullarla yapılmasını sağlayacak.

Yoğun enerji kullanan cam gibi sektörler doğalgaz bulunmasından olumlu yararlanacak. Bu alanda uzmanlaşmış Tekfen gibi şirketlere iş imkanı çıkabilir.

Enerji sektöründe son yıllarda doğalgazın payını azaltıp yerli kömür, hidro, rüzgâr ve güneşe yönelme eğilimi vardı. Karadenizde doğal gaz bulunması bu süreci tersine çevirebilir mi?

Israil örneğinde böyle bir süreç yaşandi. Bizde aynı hatanın yapılacağını sanmıyoruz. Ama belirsizlik nedeniyle bir süre gaz dışı elektrik üreticilerinde baskı görülebilir.

ABD ve Asya borsalarındaki yükseliş Borsa Istanbul’da pozitif bir açılışa işaret ediyor. Ancak enerji fiyatlamalari nedeniyle oynaklığın yüksek olacağını söyleyelim.

OSD’nin verilerine göre, Temmuz ayında otomotiv sanayi ihracat hacmi yıllık bazda %33 düşüşle 78 bin adete gerilerken, ilk yedi ayda kümülatif ihracat hacmi yıllık bazda %36 düşüşle 480 bin adete geriledi. Temmuz ayı ihracat hacmi aylık bazda ise %10 artışa işaret ediyor. Sanayinin Temmuz ayındaki üretim hacmi ise yıllık bazda %12 düşüşle 118 bin adete gerilerken, 7A20’de kümülatif yıllık bazda %27 düşüşle 637 bin adete geriledi. Temmuz ayı üretim hacmi aylık bazda ise %14 büyüdü. Zayıf iharacat performansına rağmen, güçlü yurtiçi otomotiv satışları üretimdeki daralmayı kısmen azalltı. Temmuz ayı iç pazar satış rakamları daha önceden ODD tarafından açıklandığı için piyasa için sürpriz değil.

Temmuz ayında Ford Otosan’ın ihracat hacmi yıllık bazda %40 düşüşle 19.5 bin adete gerilerken, 7A20 ihract hacmini yıllık bazda %42 düşüşle 116 bin adete taşıdı. Ford Otosan’ın ihracat hacmi aylık bazda ise %10 büyüme işaret ediyor. Ford Otosan 2020 yılında 230 - 240 bin adet ihracat hacmi hedefliyor (2019:334 bin).

Temmuz ayında Tofaş’ın ihracat hacmi ise yıllık bazda %47 düşüşle 11.3 bin adete gerilerken, 7A20 ihracat hacmini %53 düşüşle 58.5 bin adete taşıdı. Tofaş’ın Temmuz ayı ihracat hacmi ise aylık bazda iki katından daha fazla büyüme gösterdi. Tofaş 2020 yılında 110 bin -140 bin aralağında ihracat hacmi hedefliyor (2019:194 bin)