İçki içme, zina etme, (bunlardan) sakın; bu ikisi insana yoksulluk elbisesini
giydirir.(1337)
Bu içki, kalbi bin türlü günaha teşvik eder; mutluluk zinadan kaçar ve zina
yapanın yüzüne suçlayarak bakar.(1338)
İnsanoğlu bakarsan, bir kervana benzer; konak yerinde devamlı kalınmaz,
menziller nerede?(1386)
Çocuk babasının (sulbünden) tohumundan çıktıktan sonra, ana karnı onun için
birkaç aylık bir istirahat yeridir.(1387)
Anasından doğup adı verilince, misafir olarak zamane atına biner.(1388)
Gündüzü bir adım, gecesi bir adım; bu at onu ölüme götürür ve benzini
soldurur.(1389)
Bu dünya bir konak, mezarın ikinci bir konaktır; bundan sonraki ilk konak öteki
dünyadır.(1390)
Gör bak, bu dünya malı acı su gibidir; insan ne kadar içse kanmaz, dili (bile)
ıslanmaz.(1408)
Ey yiğit, gör bak, bu dünya bir gölge gibidir; peşine düşersen, kaçar; kaçarsan, o
sana yapışır.(1409)
Ey hakan gayret et, kendin iyi ol; bey iyi olursa millet de iyi olur.(1411)
Dilin insanlara kaba sözler söylemesin; kaba söz, alev alev yanan bir
ateştir.(1415)
Sakin ol, halim-selim ve yumuşak huylu ol ve böylelikle bütün iyiliklere elin
erişsin.(1416)
Oğul-kız küçüklükte ne öğrenirse, yaşlanıp ölünceye kadar onu unutmaz.(1495)
Gece geç yatsan da yine erken kalk; yataktan erken kalkan, saadetini
artırır.(1506)
Ata öğüdünü sen sıkı tut sıkı; günün kutlu olur, sana sevinç getirir.(1568)
Atanı, ananı sevindir, onlara hizmet et; bu hizmet karşılığı binlerce fayda elde
edersin.(1569)
Sana bir kimsenin emeği geçmişse, bu emeği unutma ve ona karşı ölü gibi
olma.(1595)
Ey iyi insan, iyilik yapmakta devam et; iyilik ihtiyarlamaz, onun yaşı
ebedidir.(1639)
Doğuştan insan olup yükselecek çocuğun, daha küçükken bütün işaretleri
belirir.(1648)
Ey dürüst tabiatlı, her iki dünyada insanlara faydalı olan şey, iyilik
yapmaktır.(1659)
İkincisi edep, üçüncüsü doğruluktur; insan bu üç şey ile mutluluk güneşini
bulur.(1660)
İnsanın hareketleri iyi olursa, bütün halk onu sever; dürüst insan başköşeye
çıkar.(1661)
Bütün densizliklere edep engel olur; edepsizlik insan için çok kötü bir
hastalıktır.(1662)
Bir de yumuşak huylu ve doğru tavırlı insanın, iki dünyada da günü kutlu
olur.(1663)
Doğruluk, edep ve iyi davranışlar, bu üçü kimde birleşirse, o kişi mutlu
olur.(1664)
Çalışmakla elde edilemeyen şey akıldır; onu, Tanrı insanın hamuruna
katar.(1682)
Mutlulukta, alçak gönüllülük ne iyi olur; bilgine yumuşak huy ve şefkat ne kadar
yakışır.(1700)
Mutluluk, göç atı gibidir; onu bulunduğu yere bağlayan alçak
gönüllülüktür.(1704)
Büyüklenen küstah kişi tatsız ve sevimsiz olur; onun itibarı günden güne
azalır.(1706)
Tanrıya inanan bilgili kişi, kısmetiyle yetinir, aşını tam yer.(1740)
Ey bilge kişi, gönlünü ve dilini doğru tut; vakti gelince, yiyeceğin eksik
olmaz.(1743)
Bu dünyada zenginlik dilersen, özünle ve sözünle doğru ol.(1747)
Ey hükümdar, dikkat et; doğru hareket ederlerse, insanların günleri ne kadar
güzel geçer.(1749)
Ey bey, işi, işin ehline, işe yarayana, hareketi doğru ve dürüst olana ver.(1759)
Akıllının işi hep ölçülüdür; bilgisizin işi ise, hep gelişigüzeldir.(1777)
İnsan, gece gibi karanlık bir evdir; akıl, bir meşale gibi onu aydınlatır.(1840)
Akıllı (insan) doğrudur, dili ve sözü yumuşaktır; hareketinin esası doğruluk
üzerine kurulmuştur.(1866)
O, yumuşak huylu ve çok sabırlıdır; işe dikkatle bakar ve sükûnetle ele
alır.(1867)
Ögdülmiş cevap verdi: İnsan, sevgilinin yüzüne bakınca, sevdiğini anlar.(1896)
İnsan, sevip sevmediğini anlamak isterse gönle bakmalı; bu, gönülden
anlaşılır.(1898)
Sevgililerin yüzünde bunu belirten bir işaret bulunur; onlar, göz göze gelince
birbirlerini anlarlar.(1899)
Birinin sevip sevmediğini bilmek istersen; sana doğru bakınca, gözünden belli
olur.(1902)
Söylenmeyen söz altın sayılır; ağızdan çıkınca, bakır olur.(1916)
Sabır ve yumuşak huy, beyi yücelten özelliklerdir; bunlar beyliğin başta gelen
meziyetleridir.(1988)
Açgözlülük, ilâcı ve devası olmayan bir hastalıktır; onu, bütün dünya kâhinleri
(hekimleri) bir araya gelse tedavi edemezler.(2002)
Tanrı kime erdem ve hâyâ (utanma duygusu) vermişse, ona bütün mutlulukları
ve iyilikleri vermiş demektir.(2007)
Arslan köpeklere baş olursa, köpeklerin hepsi arslan kesilir.(2047)
Not: Bizim kuşağın son halkalarından KOCAELİ – KÖRFEZ Atatürk Anadolu
Lisesi Müdürü deneyimli değerli meslektaşım Sayın İhsan Sami
SİVRİKAYA’nın davetiyle okulunun öğrencileriyle beraber oldum. Beni
öğrencileriyle buluşturan Sayın müdürüme, vesile olan Edeb. Öğretmeni
Sayın Nevzat Yüksel bey kardeşime çok teşekkür ederim.