Çocuklarda Kişisel Sınırlar ve Mahremiyet

    Yetişkinler gibi çocukların da birçok hakkı bulunmaktadır. Bunlar yaşama sağlık eğitim oyun oynama,  dinlenme vb. hakları içinde barındırır. Bu hakların haricinde özellikle günümüz şartlarında önemini daha da çok fark ettiğimiz, ‘Vücudunu koruma hakkıdır.’ Kişisel sınırlar ve mahremiyet özellikle okul öncesinden itibaren çocuklarda üzerinde durulması gereken konulardan biridir.

    İletişim sözlü olmakla birlikte dokunsal da olabilmektedir. Örneğin, birisiyle tanıştığımızda tokalaşmamız veya sevdiğimiz kişileri sevgimizi sarılarak hissetmemiz de bir dokunsal iletişimdir. Fakat her dokunuş bu örneklerde olduğu gibi iyi bir dokunuş değildir. Dokunsal iletişim, iyi dokunuş ve kötü dokunuş olmak üzere ikiye ayrılmaktadır. İyi dokunuş, bize iyi hissettiren, huzursuzluk vermeyen, güven içeren dokunuşlardır. Başarı gösterdiğimiz bir sınavda öğretmenimizin omzumuza dokunup ‘Aferin.’ demesi gibi. Kötü dokunuş ise bize kötü hissettiren ve huzursuzluk veren dokunuşlardır. Örneğin, sevmediğimiz birinin bize sarılması, öpmesi veya korkutmasıdır. Çocukların bu ayrımı yapabilmesi çok önemlidir.

   Çocuklarda dokunulmaması gereken yerleri içeren mahrem bölgeler de üzerinde durulması gereken bir diğer konudur. Bunlar; dudaklar, göğüsler, iç çamaşırımızı kapatan ön ve arka bölgelerdir. Ebeveynler, özellikle kişisel bakımını tek başına tamamlayabilecek yaştaki çocuklarda; banyoda ve kıyafet değiştirirken izin almadıkları sürece çocukları yalnız bırakmaları bu farkındalığının evde başlaması açısından son derece önemlidir.

    Herhangi bir istismar durumunda ‘Hayır!’ deme haklarının olduğunu, bulunduğu ortamdan uzaklaşması gerektiği, güvendiği bir  kişiye durumu anlatabileceği ve güvenlik güçlerinden yardım isteyebileceği söylenmelidir. Bu tarz durumlarda çocukların en çok hissettiği duygu suçluluk duygusudur. Böyle bir durumda suçlu olan kendisi değil bunu yapan kişinin olduğu özellikle belirtilmelidir. Kişisel sınırlar ve mahremiyet konusunda ebeveyn yaklaşımı okul psikolojik danışmanı desteği son derece önemlidir.

Psikolojik Danışman Nurgül DEMİR